Geslaagde stukkenjacht

Door Peter Boel

Vol verwachting reden we op 8 december ’s avonds door de sneeuw naar Tilburg voor het bekertreffen met Stukkenjagers. Zouden we tegen 4 stukken moeten spelen? Bianca Muhren? Anne Haast? Lisa Schut? Marlies Bensdorp? Arlette van Weersel? Die laatste hadden we al een paar weken eerder getroffen bij De Pion in Roosendaal, maar speculaties over een volledig damesteam waren niet helemaal uit de lucht gegrepen.
Na slim parkeerbeleid van Otto (“altijd moeilijk parkeren in Tilburg, ik zet hem gewoon hier neer!”) haalden we een frisse neus tijdens een wandeling van een half uur naar het Tilburgse Harmoniegebouw aan de Stationsstraat. Een prachtig pand met een monumentale voorgevel; binnen een fraaie bar met veel hout en dure biertjes – voor een schaker tenminste. Mooie schilderijen en blaasinstrumenten aan de muur, ruime vertrekken. Alleen het heilige der heiligen, waar wij mochten spelen, was vrij klein en bovendien al half bezet door drie borden van de vooruit te spelen wedstrijd Utrecht-Voerendaal, met vele IM’s en GM’s.
Het team dat tegen ons opdraafde bestond uit Herman Grooten, Anne Haast, Mark Haast en Mart Nabuurs. Niet misselijk. Maar tegen dit team hebben we onze naam als bekertijgers weer eens waargemaakt en een wedstrijd gespeeld die historisch genoemd mag worden. Na een dik uur spelen liepen we elkaar aan te kijken en we dachten alle vier hetzelfde: als dit allemaal goed gaat pakken we ze met 4-0…

Ikzelf kwam aan bord 4 met een variant op de proppen waarover ik net twee dagen eerder een nieuw boek, van Grigory Bogdanovsky, had gekocht. De Colle-Zukertort variant: hakken en zagen! Gelukkig was ik met lezen nog niet aan de beste varianten voor zwart toegekomen. En warempel, Nabuurs was duidelijk niet op zijn gemak en kreeg al snel een enorme aanval op zijn dak.

Boel – Mart Nabuurs
1.d4 d5 2.Pf3 e6 3.e3 Pf6 4.Ld3 Pbd7 5.b3 Ld6 6.Lb2 c5 7.0–0 0–0 8.Pe5 Dc7
8...Db6!? 9.c4.
9.f4 b6 10.Tf3!?
Gangbaarder is hier 10.Pd2 Lb7 11.Pxd7 Pxd7 12.dxc5 en dan het beroemde dubbele loperoffer op h7 en g7, wat overigens niet zo duidelijk is. Met 10.Tf3 leek het me nog iets duidelijker. Het paard op b1 blijft onontwikkeld, maar in de ideale versie van de offers heeft wit dat paard niet eens nodig in de aanval...
10...Pe4!? 11.Lxe4
Een lastige keuze. 11.Pd2 is niet zo geweldig wegens 11...f5; Maar 11.Pc3!? f5 12.Lxe4 fxe4 13.Pb5 Db8 14.Th3‚ ziet er ook goed uit.
11...dxe4 12.Th3
Misschien ook 12.Tg3!? Pxe5 13.fxe5 (13.dxe5 Le7 14.Dh5 Td8 15.Pa3 is onduidelijk) 13...Le7 14.Pc3 cxd4 15.exd4 Lb7 16.Dg4 g6 17.Tc1 met een wit voordeeltje.
12...f6?!



Laat iets toe. Beslist nodig was 12...cxd4! 13.Lxd4 (13.Dxd4 Lxe5 14.Dxe4 f5 15.Lxe5 Pxe5 16.Dxe5 Dxe5 17.fxe5 Td8 18.Pc3 La6! is goed voor zwart) 13...Lxe5 14.fxe5 f6 15.Dh5 h6 16.exf6 (16.Tg3? fxe5) 16...Pxf6 17.De5 (17.De2? e5) 17...Dxc2 18.Pa3 met compensatie.
12...f5 13.Pa3 La6 14.Pxd7 Dxd7 15.dxc5 bxc5 16.Tg3 is goed voor wit.

13.Dh5!
Ook 13.Pc4 was OK, maar daarvoor speel je niet de Zukertort!
13...fxe5
13...h6 14.Pg4! (ik had 14.Pg6!? gepland, maar dat is onduidelijk na 14...cxd4) 14...Tf7 15.Dg6 Kf8 16.Pc3 Lb7 17.Pxe4 Dc6 18.Pgf2 cxd4 19.Pxd6 Dxd6 20.Lxd4 e5 21.Lb2 exf4 22.Td1 en wit staat wat beter.
14.Dxh7+ Kf7 15.Dh5+
Hier zag ik spoken. Wit kan gewoon 15.fxe5! spelen: 15...Pxe5 16.dxe5 Lxe5 17.Dh5+ en na 17...Kf6 wint 18.Pc3!.
15...Kg8



16.fxe5!?
Ook mogelijk, en misschien iets safer, was 16.dxe5 Le7 17.Pc3±.
16...Le7
Legt het hoofd eigenlijk al in de schoot. Tijdens de partij keek ik lang naar het cruciale 16...cxd4!?. Wit heeft nu diverse mogelijkheden, de sterkste is 17.exd6! (niet 17.Lxd4? Lxe5! en nu wreekt zich de witte onderontwikkeling op de damevleugel: hij is te laat met zijn aanval) 17...Dxc2 18.Dh7+ Kf7



En nu was ik 19.Pd2! van plan, wat ook goed blijkt te zijn: 19...Dxd2 (19...Dxb2 20.Tf1+ Ke8 21.Txf8+ Pxf8 22.Dxg7!+-) 20.Tf1+! (onduidelijk is 20.Lxd4? e5 21.Tf1+? Ke6!) 20...Ke8 21.Dg6+ Kd8 22.Dg5+ Tf6 (22...Pf6 23.Dxg7) 23.Th8+ Pf8 24.Txf6 gxf6 25.Txf8+ Kd7 26.Db5+ Kxd6 27.La3+ Kc7 28.Tf7+ Kd8 29.Le7+ Kc7 30.Lxf6+.
Nog beter is 19.Tf3+! (niet gezien) 19...Ke8 (19...Pf6 20.Txf6+! Kxf6 21.Pa3 Dxb2 22.Tf1+ Ke5 23.Pc4+) 20.Dg6+ Kd8 21.Txf8+ Pxf8 22.Dg5+ Kd7 23.De7+ Kc6 24.Dc7+;
Ook 19.Pc3!? en zelfs 19.Pa3 blijken te winnen.
17.Dh7+
Ook 17.d5! is aantrekkelijk.
17...Kf7 18.Tg3 Ke8
18...Tg8 19.Pc3! La6 (anders 20.Tf1+) 20.Pxe4 Le2 (verhindert 21.Tf3+) 21.Dg6+ Kf8 22.Te1 Lh4 23.Txe2 Lxg3 24.Pg5! enz.
19.Txg7 Pb8 20.Pc3!



De laatste stoottroepen worden aangevoerd. Zwart is reddeloos verloren.
20...Pc6
20...cxd4 21.Pb5 Dd7 22.La3! Pc6 en nu is 23.Tf1! een echte killer.
21.d5! exd5 22.Pxd5 Db7 23.Pf6+ Kd8 24.Td1+
En opgegeven wegens 24...Kc7 25.Txe7+ Pxe7 26.Dxe7+ Kb8 en nu is 27.Pd7+ het hardst.

Ondertussen was Otto aan het topbord ook lekker bezig. Grooten waagde zich aan het Koningsindisch, en dan moet je tegen Otto van goeden huize komen. Dat komt Grooten ook, maar er ging toch al snel iets mis met hem.

Grooten - Wilgenhof
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.Pf3 0–0 6.h3 e5 7.d5 Pbd7 8.Lg5 h6 9.Le3 Pc5 10.Pd2 a5 11.g4 Ph7
Frequenter zijn 11...c6, 11...Pe8 en 11...Ld7. Otto wil het niet te ver laten komen op de koningsvleugel. Hij had gezien dat Nijboer dit ook eens tegen Grooten had gespeeld.
12.h4 f5



13.g5?!
Een dubieus nieuwtje. Wit moet op f5 ruilen. Bekend is nog een partij Grivas-Kummerow, Dortmund 1992, waarin zwart door de Griekse GM overspeeld werd na 13.gxf5 gxf5 14.exf5 Lxf5 15.Dh5 De8. Erg zorgelijk lijkt me dit niet voor zwart, maar wit scoort er wel hard mee.
13...hxg5 14.h5 g4! 15.hxg6 Pf6



Wouter en ik hadden in deze stelling eigenlijk 15...Pg5!? verwacht, maar de tekstzet ziet er ook goed uit.
16.f3?!
Dit ziet er niet vertrouwenwekkend uit. Wit kon enige controle houden met 16.Lxc5 dxc5 17.De2! gevolgd door lange rokade.
16...De8 17.Pb5 Pa6
Ook interessant was 17...Dxg6!? 18.Pxc7 Tb8 19.Lxc5 dxc5 en zwart heeft druk.
18.c5
Wit moet duidelijk iets ondernemen om niet onder de voet gelopen te worden.
18...f4!?
Er zaten al flink wat trucs in, bv. 18...fxe4!? 19.fxe4 (19.cxd6 gxf3 20.Pxc7 Pxc7 21.dxc7 Pg4) 19...g3! 20.cxd6 Pg4 21.De2 g2 22.Lxg2 Pxe3 23.Dxe3 Dxb5.
19.Lg1 gxf3 20.cxd6 Dxg6 21.Dxf3 Lg4!
Ook sterk oogt 21...Pb4! maar Otto wilde zijn tegenstander niet de gelegenheid geven tot 22.0–0–0. Zwart staat ook dan geweldig, maar nu raakt de witte koning helemaal verstrikt in een matnet.
22.Dd3 Pb4 23.Dc4 cxd6 24.Pxd6



24...Tfc8!
Ook kansrijk was 24...b5! 25.Db3 (25.Pxb5 Tac8 26.Pc7 Pe8 27.d6+ Tf7) 25...Pfxd5!.
25.Lc5
Alles blijft hangen bij wit na 25.Pxc8 Txc8 26.Lc5 Pd7 27.d6+ Le6 28.Dxe6+ Dxe6 29.Lc4 Dxc4 30.Pxc4 Pc2+.
25...Pd7 26.Pxb7 Pxc5
Het simpelst was 26...Tab8! maar Otto gaat voor mat.
27.Pxc5 Txc5! 28.Dxc5 Tc8 29.De7
Het is volledig uit, bv. 29.Dxa5 Lh5! (dreigt mat op g3) 30.Th3 Pc2+ 31.Kf2 Lf6! (dreigt 32...Lh4+ 33.Txh4 Dg3 mat) 32.Lg2 Ld8! en wit moet zijn dame geven om mat te voorkomen.
29...Pc2+ 30.Kf2 Lf8!
Nog harder was 30...Db6+ 31.Kg2 Pe3+ 32.Kh2 (32.Kg1 Pf5+) 32...Tc2 maar het was vast niet makkelijk om te visualiseren dat wit hier slechts één schaakje heeft.
31.Dh4 Lc5+ 32.Kg2 Ld7+ 33.Kh2 Kg7



De genadeklap. De winnende dreiging is 34...Th8. Terwijl de seconden wegtikten produceerde Grooten nog 34.Lh3 maar na 34...Th8 gaf hij op, omdat zwart na 35.Tag1 Lxg1+ 36.Txg1 Txh4 bakken vol materiaal voor blijft.

Tegen Dirk leek Mark Haast het een beetje makkelijk op te vatten. Dirk kwam wat passief te staan, maar had wel het loperpaar en hij kon zich langzaam loswerken. Een afwikkeling in het centrum waarmee zwart al zijn problemen zou oplossen liet hij achterwege omdat hij nog betere kansen zag. Wat later beheerste hij met zijn torens de c-lijn en kwam hij met zijn dame binnen op d2.
Ook Wouter kreeg mooie kansen na een rustig begin.

Van Rijn - Anne Haast
1.c4 e5 2.Pc3 Pf6 3.g3 d5 4.cxd5 Pxd5 5.Lg2 Pb6 6.Pf3 Pc6 7.0–0 Le7 8.b3 0–0 9.Lb2 f6 10.Tc1 Lg4 11.h3 Le6



12.d4!?
Probeert er na een weinig opwindende opening iets van te maken.
12...Pxd4
12...exd4 13.Pb5.
13.Pxd4 exd4
Na 13...Dxd4? 14.Dxd4 exd4 15.Pb5 is 15...c5 niet mogelijk wegens 16.Pc7.
14.Pe4
Nu niet 14.Pb5? c5! 15.Lxb7 Lxh3.
14...c6 15.Dxd4 Dxd4?!
Wouter had 15...Dc8! verwacht, en na 16...Td8 staat zwart niet slecht.
16.Lxd4 Ld5 17.Pc5



17...Lxc5
Nu houdt zwart problemen met haar cluster a7-b7-b6, maar met het witte paard op c5 blijft de druk op b7 onaangenaam.
18.Lxc5 Tfe8 19.Tfe1 Lxg2 20.Kxg2 Tad8 21.a4 Td5 22.f4!?
Wouter zag af van 22.e4 wegens 22...Tde5 (22...Td3!? 23.a5 Pc8 24.b4) 23.f3 f5. Wit kan nu ruimte winnen met 24.Ld4 T5e6 25.e5 Pd5 26.f4, maar niemand zet zijn pionnen graag zo op de kleur van zijn loper.
22...Td2 23.Kf3 Tb2 24.Tb1



24...Texe2! 25.Txe2 Txb1 26.Te8+ Kf7 27.Te7+ Kg6 28.Txb7 Txb3+



29.Kg4
Wij teamgenoten dachten eerst dat 29.Le3 sterk was, maar zwart speelt dan verraderlijk 29...Ta3! met de dreiging 30...Pc4 of 30...Pd5. Wit moet dan 30.Kf2 spelen en na 30...Txa4 31.Lc5 wint hij mogelijk de g-pion terug, maar dit is duidelijk niet de bedoeling.
29...h5+! 30.Kh4 Td3!



Om na 31.Lf8 een stuk op d7 te zetten. Wouter keek ook naar 30...Pxa4 31.Txb3 Pxc5 maar dat geeft alleen wit winkansen – en goede.
31.g4
Of 31.Lxb6 axb6 32.Txb6 Kh6! 33.Txc6 Td4 en wegens de matdreiging op g5 moet wit de a-pion teruggeven.
31...hxg4 32.hxg4 Kh6 33.f5!? Pd7!



Zwart moet opletten dat ze niet mat gaat, maar wit ook! Er dreigt 34...Pe5 en 35...g5+. 34.Le7! Enige zet. 34...g5+ Anders speelt wit zelf 35.g4-g5+.
35.fxg6 Kxg6 36.Txa7 Kf7 37.Lc5 Ke6



Hier meldde ik Wouter dat Otto zojuist gewonnen had en het dus 0–2 stond. Daarop besloot Wouter tot een remise-afwikkeling, waarbij hij nog wel even met toren tegen toren + paard moest keepen.
38.Tc7!?
Na iets als 38.Lf2 Tf3 kan zwart nog wel een en ander proberen.
38...Pxc5 39.Txc6+ Kd5 40.Txf6 Pxa4
In zulke gevallen gaat de laatste pion er ook altijd af.

Op dit moment stokte het eventjes bij Dirk. Met een kleine kwaliteit voor een paar potentieel gevaarlijke pionnen overzag hij een verdedigingszetje, en ik hield er rekening mee dat Mark Haast hem ging beschwindelen. Dus snel even een biertje gehaald als brandstof voor een eventuele play-off met vluggertjes, en Otto in het voorbijgaan ingelicht.
Toen ik terugkwam in het zaaltje had Dirk echter alweer orde op zaken gesteld. Terwijl wit weinig kon beginnen had hij de hele koningsvleugel kaalgevreten en er liepen nu twee pionnen botweg naar dame. Een uitstekende prestatie van Dirk. Niet lang daarna staakte Anne Haast haar winstpogingen.
Zo versloegen we dit sterke eerste-klasseteam met liefst 3,5-0,5. We namen de felicitaties in ontvangst van de beduusde Stukkenjagers en blaakten van zelfvertrouwen voor het KNSB-duel tegen Charlois Europoort drie dagen later. Hoe dat is afgelopen leest u hier ongetwijfeld ook nog. Maar gelukkig hoef ik daar niet over te schrijven.

Stukkenjagers-ASV 0,5-3,5
Grooten-Wilgenhof 0-1
Anne Haast-Van Rijn 0,5-0,5
Mark Haast-Hoogland 0-1
Mart Nabuurs-Boel 0-1